تحلیلی بر ارزش‌های پویای اقتصادی با تأکید بر مفهوم حرکت و زمان در فلسفه اسلامی

ارزش‌های ذهنی و عینی نتیجه ارزش‌گذاری انسان اقتصادی به محیط اجتماعی پیرامون است. «ارزش‌های ذهنی پویا» بر رجحان مصرف و نقدینگی، پاداش صبر و نرخ مطلوبیت کاهشی مصرف کالا و نگهداری پول، تکیه دارد. «ارزش‌های عینی پویا» بر شرایط تولید، تئوری ارزش نیروی کار و جمعیت تمرکز دارد. مجموعه ارزش‌های ذهنی و عینی پویا، ریشه شکل‌گیری پدیده‌های زمان­مند در علم اقتصاد است.  این مقاله با تسری اندیشه فلسفه اسلامی از تعریف حرکت و زمان به پدیده‌های اقتصادی، به تحلیل و نقد ارزش‌های ذهنی و عینی و ارتباط آن با موضوع ارزش و پویایی‌های آن می‌پردازد. نتیجه‌گیری مقاله آن است که در اقتصاد مبتنی بر پارادایم فلسفه اسلامی، متغیرهای با منشأ ارزش ذهنی نمی‌تواند واجد حرکت و تغییر در بستر زمان باشند؛ ازاین‌رو ریشه‌های ذهنی نرخ بهره با استفاده از تعقل منطقی مبتنی بر تحلیل اقتصادی و فلسفی مضاف مردود است. در مقابل ارزش اقتصادی معطوف به عامل انسانی به ‌عنوان موجد رشد اقتصادی است.